zondag 20 mei 2012

Coöperatie: bevlogenheid als kernwaarde

Soms lees, hoor of zie je iets wat je pakt, wat je niet meer loslaat en waarover je gaat malen en broeden. Dat had ik toen ik gisteren een artikel in een bijlage van de NRC las. Ik was me er niet van bewust dat er al een post-it aan de binnenkant van mijn hoofd zat met daarop het woord coöperatie. Toch zat hij daar en hij belandde na het lezen van het artikel in het centrum van mijn belangstelling.


Hoe was die post-it daar gekomen? Op 5 maart 2012 zag ik op televisie een documentaire van Tegenlicht over Mondragón, een Baskische stad waar het woord coöperatie bijna lijkt te zijn uitgevonden. Vrijwel alle bedrijven in deze Spaanse stad zijn een coöperatie. Dat wil dus zeggen dat iedere werknemer tevens mede-eigenaar is van het bedrijf. Iedereen heeft dus stemrecht over de visie, missie en bedrijfsvoering. In slechte tijden leveren alle werknemers een percentage van hun loon in, in goede tijden delen ze allemaal mee in de winst. Ik vind dit een geweldig nieuw kapitalistisch model. Niet de aandeelhouder, maar de werknemer maakt de dienst uit. Zij zijn immers direct betrokken bij het bedrijf en zij vinden het voortbestaan belangrijker dan de koers van de aandelen. Daar moet wat goeds uitkomen!


81.000 Britse werknemers vormen een coöperatie
Gisteren las ik dus een artikel in Ode, een magazine voor intelligente optimisten. Het zat als speciale kwartaalbijlage bij de NRC. Het is een heel lang artikel, waardoor ik niet even een foto of scan kan maken, maar het komt op het volgende neer. In Engeland is al sinds het begin van de twintigste eeuw een groot warenhuis John Lewis Partnership in handen van de werknemers. Het bedrijf doet het goed en de 81.000 werknemers hebben het naar hun zin. Al verschillende generaties werknemers hebben hun werkbare leven aan het bedrijf geschonken en ze voeren met passie hun werk uit. Ik las het en ik vroeg me af hoe mijn school eruit zou zien als het een coöperatie was. Het lijkt me heerlijk als mijn collega's en ik bijzonder betrokken en dus fluitend naar ons werk gaan. Als we het gevoel hebben dat we mogen meedenken over belangrijke beslissingen in plaats van dat ze genomen worden in een ivoren torentje, waar wij als gewoon mens nooit mogen komen. Wat zou de school een fijne plek zijn als iedere collega, vanaf de receptioniste tot de directeur zich extreem verantwoordelijk zou voelen voor zijn of haar school. Hoe zou mijn werkplek er dan uit zien?


Werken met passie
Het ultiem mooie aan coöperaties is dat elke werknemer eigenaar is en zich maximaal verantwoordelijk voelt voor een goede bedrijfsvoering. Iedereen is dus bereid zich voor 100% in te zetten. Waar vind je in Nederland bedrijven waar de werknemers tot het gaatje gaan? Als ik een telefoniste van welk bedrijf dan ook aan de telefoon krijg, dan druipt 9 van de 10 keer de ongeïnteresseerdheid van haar stembanden. Hoe zou ze klinken als ze bijvoorbeeld mede-eigenaar was van Essent of KPN? Hoe gepassioneerd zou je geholpen worden door een ober van een stationsrestauratie, als hij de eigenaar was? Hoe schoon zouden de toiletten op school zijn als de schoonmaakster ze poetste alsof het schoonmaakbedrijf van haarzelf was? Die passie van die werknemers annex mede-eigenaren houdt me bezig. Zo wil ik ook werken en met zulke mensen wil ik heel graag mijn werkweek delen!


Daarnaast vind ik het inspirerend dat werknemers een stem hebben. Ik heb nu regelmatig een ontevreden gevoel, omdat ik dan vind dat er een beslissing genomen is, die de school (lees de studenten) niet ten goede komt. Als de werknemers (lees de docenten, receptionistes, administratief medewerkers en conciërges) mogen meebeslissen, hoe zou de school er dan uitzien?


Brainstormen over een coöperatief reclamebedrijf
Nu begrijp ik heel goed dat mijn school geen coöperatie wordt. Maar mijn leven bestaat uit meer dan school alleen. Een belangrijk deel van mijn werkweek werk ik voor mijzelf als tekstschrijver. Ik voel al langer de wens om met mensen samen te werken en om zo te komen tot gave eindresultaten. Ik wil graag de flow voelen die ontstaat als je samen iets doet. Het maalt en broedt nog in mijn hoofd en ik ben dus nog lang niet uitgedacht, maar misschien is het wel mogelijk om met andere creatieve en commerciële geesten een reclamebedrijf te starten. Niet zo maar een reclamebedrijf, maar een coöperatie, zodat we allemaal directeur-werknemer zijn van ons bedrijf. Doelstelling is dan om elkaar te versterken, uit te dagen en zo samen een geweldig eindproduct voor de klant neer te leggen. Dat is iets wat een zzp'er niet kan, want een webdesigner is geen grafisch vormgever. Een tekstschrijver is geen commerciële man of vrouw en daarom is het zo mooi als je elkaar kunt versterken. Wie helpt me mee met brainstormen over dit idee?

3 opmerkingen:

  1. Beste Marielle,
    Moi verhaal! Ik hebdergelijke gedachtes ook al een poos. Je zou medewerkers van een bedrijf allemaal (van postkamer tot en met directie) ieder een x aantal van haar klanten kunnen toewijzen waarvoor zij verantwoordelijk zijn, etc. Wordt een heel verhaal, maar gedachte is identiek. Als er een initiatief is om gezamenlijk een marketing/communicaite bureau op dergelijke uitgangspunten te beginnen, wil ik daar zeker aan meewerken en of over nadenken. Wacht je berichten verder af.
    Groe, Guido zie profiel op LinkedIn vanguido!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Guido,

      Bedankt voor je bericht. Ik verzamel de reacties en dan moeten we maar eens om de tafel gaan zitten. Dat werkt beter dan een mailtje. Je hoort van mij!

      Groet,
      Marielle

      Verwijderen
  2. Hoi Marielle,

    Ik zag je oproep op Facebook en kan het niet laten om te reageren.
    Ik ben lid van een creatieve coöperatie, genaamd Coopkracht. Dat zit in Zutphen. We zijn een jaar geleden officieel gestart en vanaf begin dit jaar houden we kantoor samen met 6 zp-ers (ik ben daar 1 van). Daarnaast zijn er nog eens 8 zp-ers lid van de coöperatie. Leden hebben allemaal een creatieve achtergrond en zijn fotograaf, vormgever, webbouwer, tekstschrijver, communicatieadviseur, industrieel ontwerper etc. Wij versterken elkaar en kunnen samen projecten oppakken zonder dat hier verplichtingen aan zitten. We zijn zelfstandig, flexibel maar voelen wel allemaal een sterke verbondenheid met Coopkracht. Dat is die betrokkenheid waar jij ook over schrijft. Meer staat op onze website: www.coopkracht.net.

    Groet,
    Olga Kruidhof

    BeantwoordenVerwijderen