Samenwerken en zelfstandig werken, beide zijn even goed!

Zojuist luisterde ik naar een Ted-Talk van Susan Cain: de kracht van de introverte mens. Zij betoogt dat onze westerse maatschappij een voorkeur heeft voor de extroverte mens en dat de introverte mens daarmee tekort wordt gedaan. Zou de introverte mens meer eigen ruimte opeisen en krijgen, dan zou de introverte mens zijn talenten beter kunnen ontwikkelen. In haar presentatie legt ze een duidelijke link naar het onderwijs: samenwerken is de norm en iedereen moet altijd maar met elkaar in interactie zijn. Zij stelt dat zelfstandig werken net zo gewaardeerd moet worden als samenwerken, omdat bijvoorbeeld uit solitair denkwerk uitstekende ideeën kunnen ontstaan. 

Zoals je weet, werk ik als tekstschrijver (introvert) en als docent Nederlands (extrovert). Ik geef les in een hypermodern gebouw. Om op de kosten te besparen zijn twee oudere, al bestaande gebouwen geïntegreerd in de nieuwbouw. In het ene oude deel zitten de directie en de ondersteunende diensten, in het andere wordt lesgegeven. Ik geef daar vaak les en ik vier altijd mijn persoonlijke feestje als ik daar naartoe loop. Het gebouw heeft lange en hoge gangen, het ruikt er naar een school en de lokalen hebben ramen die open kunnen. Wat ik vooral prettig vind, is dat de muren van steen zijn en niet van glas. Maar het toppunt van geluk is dat elk lokaal een deur heeft en die deur kan dicht! Hier voel ik mij op mijn best, hier kan ik werken zoals ik wil werken.


Lang heb ik gedacht dat ik een van de weinigen ben die dit zo voelt. Ik heb zelfs collega's die mij zielig vinden, omdat ik in dat oude gebouw moet lesgeven. Zij doen hun best om ruimtes voor mij te organiseren in de nieuwbouw. Ruimtes die nog het meest lijken op vissenkommen: de wanden zijn (als ze er zijn) van glas en er is geen structuur in de menselijke bewegingen. Als je naar een vissenkom kijkt, dan heb je geen idee welke vis waar thuishoort. Alle vissen zwemmen door elkaar en ze doen wat ze moeten doen. Ik houd van orde en regelmaat. Als ik praat, dan zijn mijn studenten stil. Als ik stil ben en zij moeten oefenen, dan is er voor hen ruimte om te praten. Die ruimte krijgen ze overigens niet altijd, want er zijn veel vaardigheden die je in stilte moet oefenen. Daarnaast beweeg ik door de klas, omdat statisch lesgeven onpraktisch is, terwijl een student met mij overlegt of hij aan de wandel (naar het toilet bijvoorbeeld) mag gaan. Anders ervaar ik de drukte als te druk en daar word ik ongelukkig van.


Toen ik dus naar de presentatie van Susan Cain keek, voelde ik me aangesproken. Ik ben een van die mensen die het recht op solitair zijn moet opeisen. Introvert zijn is geen kwestie van niet sociaal of ongezellig zijn. Mijn introverte kant voelt zich prettig in mijn eigen leefwereld en ik heb doorgaans minder prikkels nodig dan andere mensen. Doorgaans dus, want ik wil hiermee niet zeggen, dat ik de rest van mijn leven in een hut op de heide wil doorbrengen. Maar ik heb recht op een werksituatie waarin ik mijn talenten goed kan ontplooien. Net zoals mijn studenten recht hebben op lessituaties waarin samenwerken en zelfstandig werken evenredig centraal staan. Volgens mij heb ik er weer een uitdaging bij!